สะเก็ดเงินที่หัว | สะเก็ดเงิน ศีรษะ

“โรคสะเก็ดเงิน” เป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังชนิดหนึ่ง พบได้ประมาณร้อยละ 1-3 ของประชากรทั้งหมด และ สะเก็ดเงิน เกิดขึ้นได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชายเท่า ๆ กัน และมักพบในวัยกลางคน อย่างไรก็ตาม อาจพบได้ในเด็ก วัยรุ่น และผู้สูงอายุได้เช่นเดียวกัน

ลักษณะเด่นของโรคนี้คือ มีผื่นเป็นปื้นแดง มีขุยสีขาวหนา กระจายตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นที่หนังศีรษะ ข้อศอก เข่า ก้นกบ หรือกระจายทั่วทั้งตัว นอกจากนี้ในผู้ป่วยบางรายยังพบความผิดปกติได้ที่เล็บ เช่น เล็บล่อน เล็บหนาผิดปกติร่วมด้วย ซึ่งความรุนแรงของโรคก็มีความแตกต่างกันในแต่ละราย 

สำหรับสาเหตุการเกิดโรคสะเก็ดเงินนั้น ในปัจจุบันก็ยังไม่ทราบสาเหตุการเกิดโรคที่ชัดเจนแน่นอน แต่เชื่อว่าเกิดจากปัจจัยทางพันธุกรรมและปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม และจากการศึกษาพบว่าในกลุ่มคนที่มียีนบางตัวที่จำเพาะต่อโรคสะเก็ดเงินก็จะมีอาการของโรครุนแรงมากกว่าคนที่ไม่มียีนจำเพาะนั้นได้

สิ่งสำคัญอีกประการหนึ่งคือ โรคสะเก็ดเงินไม่ใช่โรคติดต่อ แต่เนื่องจากรอยโรคบางส่วนอยู่ในบริเวณที่ไม่มีเสื้อผ้าปกคลุม จึงมักมีคนเข้าใจผิดว่าโรคสะเก็ดเงินเป็นโรคติดต่อ จึงมีผลต่อความมั่นใจในการดำเนินชีวิตและส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้ 

ประเภทของผื่นโรคสะเก็ดเงินมีอยู่ 4 ชนิด ได้แก่ 

1. ชนิดเป็นปื้นหนา เป็นชนิดของผื่นสะเก็ดเงินที่พบได้บ่อยที่สุด มักพบเป็นผื่นปื้นแดง ขอบเขตชัดเจน มีขุยหนา ซึ่งบางครั้งมองเห็นเป็นขุยสีเงิน จึงเป็นที่มาของชื่อโรคที่เรียกว่า สะเก็ดเงิน นอกจากนี้อาจมีอาการคันร่วมด้วยหรือไม่ก็ได้ ผื่นมักกระจายตัวอยู่ตามข้อศอก เข่า ก้นกบ หนังศีรษะ หรือกระจายทั่วตัวได้ ซึ่งในกรณีที่โรคมีความรุนแรงมาก ผื่นแดงกระจายทั่วร่างกาย ผู้ป่วยอาจมีอาการปวดแสบบริเวณผื่น หรือจนมีไข้ร่วมด้วยได้

2. ชนิดเป็นผื่นเล็ก ๆ กระจาย เป็นผื่นสะเก็ดเงินชนิดที่มักพบได้หลังจากมีอาการเจ็บป่วย ไม่สบาย เช่น หลังจากมีอาการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนประมาณ 2-3 สัปดาห์ ก็อาจพบได้ ผื่นนี้มักพบได้ในเด็ก ในวัยรุ่น มีลักษณะผื่นเป็นผื่นสีแดงขนาดเล็กไม่เกิน 1.5 เซนติเมตร มีขุยไม่มากนัก และมีผื่นกระจายทั่วไปตามตัว แขน และขา อาจพบได้ตั้งแต่ในครั้งแรกของการเป็นสะเก็ดเงิน หรือพบเมื่อผื่นกำเริบหลังจากได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นสะเก็ดเงินมาแล้วก็เป็นได้ 

3. ชนิดเป็นตุ่มหนอง ผื่นสะเก็ดเงินชนิดนี้ มักจะมีลักษณะเป็นตุ่มหนองกระจายตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่นกระจายตามตัว แขนขา หรือกระจายเฉพาะที่ ที่บริเวณฝ่ามือฝ่าเท้าเท่านั้นก็ได้ ซึ่งในการวินิจฉัยจำเป็นต้องซักประวัติเพิ่มเติม ทั้งประวัติการใช้ยา การเจ็บป่วยอื่น ๆ ตลอดจนการตรวจร่างกายที่ละเอียดเพื่อการวินิจฉัยแยกโรคกับโรคอื่น ๆ ที่อาจมีลักษณะผื่นคล้ายคลึงกัน นอกจากนี้ ในบางกรณีอาจจำเป็นต้องสะกิดชิ้นเนื้อทางผิวหนังส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อยืนยันการวินิจฉัยโรคด้วย และในกรณีที่มีอาการรุนแรงมาก ผู้ป่วยก็อาจมีผิวหนังลอก แสบผิวหนัง และมีไข้ร่วมด้วยได้

4. ชนิดเป็นผื่นแดงทั่วตัว ผื่นสะเก็ดเงินชนิดนี้พบได้ไม่บ่อยนัก แต่มีความรุนแรงมาก โดยจะพบเป็นผื่นแดงอยู่เกือบทั่วทั้งตัว โดยมีพื้นที่ของผื่นมากกว่าร้อยละ 90 ของพื้นที่ผิวทั้งหมดของร่างกาย อาจมีขุยหรือไม่มีก็ได้ แต่มักมีอาการทางระบบอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ไข้สูง อ่อนเพลีย ขาดน้ำและเกลือแร่ เนื่องจากร่างกายสูญเสียความร้อนไปทางบริเวณรอยโรคสะเก็ดเงินที่กระจายอยู่ทั่วตัว 

สิ่งที่สำคัญที่ก่อให้เกิดโรคก็คือ ปัจจัยการกระตุ้น ซึ่งอาจทำให้โรคกำเริบได้ มักเกิดขึ้นได้จากการแกะเกาผิวหนัง ดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ รับประทานอาหารหมักดอง เจ็บป่วย ไม่สบาย มีภาวะเครียด อดนอน และรับประทานยาบางชนิด เช่น ยาต้านมาลาเรีย ยาลิเทียม ยาลดความดันโลหิตบางชนิด เป็นต้น 

จะเห็นได้ว่า โรคสะเก็ดเงินมีลักษณะรอยโรคที่หลากหลาย ความรุนแรง และการดำเนินโรคที่แตกต่างกัน ดังนั้นเมื่อเริ่มเป็นโรค หรือมีลักษณะที่สงสัยว่าจะเป็นโรคสะเก็ดเงิน ควรรีบปรึกษาแพทย์ผิวหนังเพื่อการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้อง และการรักษาที่เหมาะสมต่อเนื่องต่อไป

อ.พญ.เปรมจิต จันทองจีน

แผนกผิวหนัง ภาควิชาอายุรศาสตร์

คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล